Genomy mitochondrialne – jedność i różnorodność

Abstract

Powstanie mitochondriów było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii życia na Ziemi. Wchłonięta komórka bakteryjna, przekształcona następnie w mitochondrium zachowała swój genom, który uległ następnie licznym modyfikacjom. Na skutek masowej utraty i licznych transferów genów do genomu jądrowego autonomiczna bakteria uległa ostatecznie przekształceniu w organellum, które znamy dzisiaj. W efekcie zmian zachodzących niezależnie w różnych liniach ewolucyjnych obserwujemy bardzo dużą różnorodność genomów mitochondrialnych na poziomie struktury jak i pod względem zawartości genów. W większości przypadków mitochondrialny DNA zachował kolisty kształt, nie jest to jednak jedyna jego obserwowana forma – w mitochondriach niektórych eukariontów obserwujemy cząsteczki liniowe, a w skrajnych przypadkach, w zredukowanych organellach pochodzenia mitochondrialnego, genom został całkowicie utracony. W niniejszym artykule omawiamy różnorodność struktur genomów mitochondrialnych w obrębie największych grup Eukarya.