Związki naturalne w farmacji i medycynie. Kwas salicylowy i fenolokwasy. Natural products in pharmacy and medicine. Salicylic acid and related phenolic acids.

Abstract

Kwas salicylowy (KS) jest najprostszym przedstawicielem grupy metabolitów wtórnych roślin wyższych, zwanych fenolokwasami, które odgrywają ważne role biologiczne zarówno w fizjologii roślin, jak i w ochronie zdrowia ludzkiego. W artykule przedstawiono krótki rys historyczny badań i zastosowań KS, pozyskiwanego ze źródeł naturalnych i przemysłowych, oraz wiadomości dotyczące występowania jego analogów strukturalnych w roślinach. Opisano rolę KS jako fitohormonu i induktora odpowiedzi na stres u roślin oraz jako inhibitora wytwarzania mediatorów stanu zapalnego u ludzi. Salicylic acid (SA) is the simplest example of molecule belonging to the group of plant secondary metabolites, classified as phenolic acids. These compounds are of considerable importance not only for well being of the host organisms but also have advantageous influence on human physiology. Short account of natural and synthetic SA studies, as well as its structural analogs, is presented. The role of SA in plant local and systemic pathogen resistance phenomena is described, and its significance for anti-inflammatory therapies in humans are discussed.